ماده شیمیایی، هر ماده‌ای است که از حجم و جرم تشکیل شده باشد. این شامل مایعات، جامد یا گاز است. ماده شیمیایی می‌تواند یک ماده خالص (یک عنصر) یا مخلوطی از آن‌ها (محلول، ترکیب یا گاز) باشد.
ماده شیمیایی یا به صورت طبیعی ایجاد می‌شوند یا می‌توان به صورت مصنوعی آن‌ها را ایجاد کرد. اگر هر جسمی از ماده شیمیایی تشکیل شده باشد، این بدان معناست که فقط پدیده‌هایی که از جسم ساخته نمی‌شوند؛ مثل انرژی، نور، گرما، صدا، افکار، رویا، جاذبه یا مغناطیس ماده شیمیایی نیستند.
بنابراین به طور کلی هر چیزی که دارای حجم و جرم باشد و فضایی را اشغال کند، ماده است. ماده از ذرات تشکیل شده است. این ذرات ممکن است مولکول‌ها، اتم‌ها یا ذرات کوچکتر از اتم‌ها مانند پروتون‌ها، الکترون‌ها یا لپتون‌ها باشند. در نتیجه، اساساً هر چیزی که دارای طعم، بو و مزه بوده و از جرم و حجم تشکیل شده باشد؛ یک ماده شیمیایی است.
شیمی چیست و چرا آن را مطالعه می‌کنیم؟
شیمی مطالعه ماده و انرژی و تعامل بین آن‌ها است. به هر حال این تعریف برای فیزیک نیز است. شیمی و فیزیک دروس تخصصی مطالعه علوم فیزیکی هستند. شیمی تمایل دارد روی خواص مواد و برهم کنش بین انواع مختلف ماده، به ویژه واکنش‌هایی که الکترون‌ها را درگیر می‌کند، متمرکز شود.
فیزیک تمایل دارد بیشتر روی قسمت هسته‌ای اتم و همچنین قلمرو ذرات کوچک‌تر از اتم تمرکز کند. واقعاً، آن‌ها دو روی یک سکه هستند، زیرا مطالعه شیمی به شما کمک می‌کند تا دنیای اطراف خود را بهتر درک کنید.
آشپزی شیمی است. هر چیزی که بتوانید لمس کنید یا طعم و بو به آن بدهید، یک ماده شیمیایی است. وقتی شیمی می‌خوانید، کمی درک می‌کنید که چگونه دنیا کار می‌کند. شیمی دانش پنهانی نیست، اما دانستن آن برای هر کسی غیر از یک دانشمند بی‌فایده است.
این توضیح برای کارهای روزمره است، مانند اینکه چرا شوینده‌های لباسشویی در آب گرم بهتر کار می‌کنند یا اینکه جوش شیرین چگونه کار می‌کند یا چرا همه تسکین دهنده‌های درد، به همان اندازه بر روی تسکین سردرد موثر نیستند. اگر همه به دانش شیمی تسلط داشته باشند، می‌توانند از تاثیر آن بر روی زندگی روزمره خود بحث کنند.
ماده شیمیایی در مقابل انرژی
چیزی که کاملاً از انرژی تشکیل شده باشد، ماده شیمیایی نیست. به عنوان مثال، نور جرم ظاهری دارد، اما فضایی را اشغال نمی‌کند. شما می‌توانید انرژی را ببینید و احساس کنید، بنابراین حواس بینایی و لمسی روش مناسبی برای تشخیص ماده از انرژی یا شناسایی یک ماده شیمیایی نیستند.
نمونه‌های بیشتری از مواد شیمیایی
هر چیزی که بتوانید آن را بچشید یا بو کنید، یک ماده شیمیایی است. هر چیزی که بتوانید از لحاظ جسمی لمس کنید یا آن را بردارید و از جایی به جای دیگر منتقل کنید، نیز یک ماده شیمیایی است.
گازها
مایعات
جامدات
پلاسما
جعبه مقوا
نوشابه
تار عنکبوت
الماس
کفش
طلا
ازن
سیب
پنیر
جعفری
رنگ مواد غذایی قرمز
نمونه‌هایی که از مواد شیمیایی نیستند
در حالی که ممکن است تمام اشکال، ماده شیمیایی در نظر گرفته شوند، ممکن است با پدیده‌هایی روبرو ‌شوید که از اتم یا مولکول تشکیل نشده‌اند.
حرارت
انرژی جنبشی
جاذبه زمین
انرژی پتانسیل
نور ماوراء بنفش
اندیشه و تفکر
انواع مواد شیمیایی طبیعی
مواد شیمیایی طبیعی که وجود دارند می‌توانند جامد، مایع یا گاز باشند. مواد جامد، مایعات یا گازهای طبیعی که به طور طبیعی وجود دارند، ممکن است از عناصر جداگانه تشکیل شوند یا ممکن است حاوی عناصر بسیاری به شکل مولکول باشند.
گازها: اکسیژن و نیتروژن گازهای طبیعی هستند. آن‌ها با هم، بیشتر هوایی را که تنفس می‌کنیم، تشکیل می‌دهند. هیدروژن رایج‌ترین گاز طبیعی است که در جهان اتفاق وجود دارد.
مایعات: شاید مهم‌ترین ماده شیمیایی مایع موجود در جهان، آب باشد. آب که از هیدروژن و اکسیژن ساخته شده است، با بسیاری از مایعات دیگر رفتار متفاوت دارد. زیرا وقتی یخ می‌زند، حجم آن بیشتر می‌شود. این رفتار شیمیایی طبیعی تاثیر عمیقی بر زمین شناسی، جغرافیا و زیست شناسی زمین و سیاره‌ها داشته است.
جامدات: هر ماده جامد که در جهان طبیعی یافت می‌شود از مواد شیمیایی تشکیل شده است. الیاف گیاهی، استخوان‌های حیوانات، سنگ‌ها و خاک همگی از مواد شیمیایی تشکیل شده‌اند. برخی مواد معدنی مانند مس و روی کاملاً از یک عنصر ساخته شده‌اند. از طرف دیگر گرانیت نمونه‌ای از سنگ آذرین است که از چندین عنصر تشکیل شده است.
انواع مواد شیمیایی مصنوعی
احتمالاً بشر ما قبل تاریخ، ترکیب مواد شیمیایی را آغاز کرده است. ما می‌دانیم که حدود ۵۰۰۰ سال پیش مردم ترکیب فلزات (مس و قلع) را برای ایجاد یک فلز قابل انعطاف‌پذیری به نام برنز آغاز کردند. اختراع برنز یک واقعه مهم بود، زیرا این امکان را فراهم کرد تا طیف عظیمی از ابزارهای جدید، اسلحه و زره را شکل دهید.
برنز (ترکیبی از فلزات متعدد و عناصر دیگر) است و به عنوان ماده اصلی ساخت و ساز و تجارت تبدیل شده‌اند. طی چند صد سال گذشته، بسیاری از ترکیبات مختلف عناصر منجر به ایجاد فولاد ضد زنگ، آلومینیوم سبک ، فویل و سایر محصولات بسیار مفید شده‌اند.
هر چند ما تمایل داریم که به مواد شیمیایی به عنوان افزودنی‌های نامطلوب و غیر طبیعی به غذاها و هوا فکر کنیم. اما در حقیقت، مواد شیمیایی همه غذاهای و همچنین هوای تنفسی ما را تشکیل می‌دهند.
ترکیبات شیمیایی مصنوعی صنایع غذایی را دگرگون کرده است. ترکیبی از عناصر باعث شده است که بتوانید غذای خود را برای مدت زیادی به صورت ارزان نگه دارید. مواد شیمیایی همچنین برای ایجاد طیف وسیعی از بافت مواد غذایی از جمله مواد غذایی ترد تا نرم استفاده می‌شوند.
ترکیبات شیمیایی مصنوعی نیز تاثیر عمیقی بر صنعت داروسازی داشته است. محققان و داروسازان با ترکیب مواد شیمیایی فعال و غیرفعال در قرص‌ها می‌توانند داروهای مورد نیاز برای درمان انواع مختلفی از اختلالات و بیماری‌ها را ایجاد کنند.